Τι είναι το ρελέ διαφυγής ή διαρροής( αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ) και η Θέση του γενικού διακόπτη, ασφαλειών(στον ηλεκτρικό πίνακα)

Το ρελέ διαφυγής, ρελέ διαρροής, ρελέ, ή ρελιέ για πολλούς πολίτες είναι το μέσο προστασίας του σώματος μας αλλά και της κατοικίας μας από τη περίπτωση διαρροής από το ρεύμα. 
Συνδέεται μέσα στον πίνακα του συναγερμού μας και ελέγχει μόνιμα τη διαφορά δυναμικού μεταξύ της φάσης και του ουδετέρου ή μεταξύ της φάσης και της γείωσης. Εφόσον κάποια ηλεκτρική συσκευή αποκτήσει διαρροή μεγαλύτερη από 30mA (αμελλητέα ένταση για το ανθρώπινο σώμα) το ρελέ διαφυγής πέφτει αυτόματα.



Για να επανέρθει το ρελέ διαρροής, θα πρέπει χειροκίνητα να το ανεβάσετε μέσα από το πίνακα του σπιτιού σας. Εφόσον παρατηρήσετε να πέφτει το ρελέ αρκετά συχνά σημαίνει ότι έχετε κάποια διαρροή στο σπίτι και θα πρέπει να έρθετε σε επικοινωνία με τον ηλεκτρολόγο σας, για να το ελέγξει.

Το ρελέ διαφυγής έχει πάνω του και ένα κουμπί δοκιμών (Test button) που μπορείτε να ελέγξετε μόνοι σας, τη καλή του λειτουργία και την ύπαρξη γείωσης στο σπίτι.


Το αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ ή διακόπτης διαρροής έντασης (Δ.Δ.Ε.) ή R.C.D. relay
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις είναι αυτό της ασφάλειας από ηλεκτροπληξία.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι το ρεύμα γίνεται επικίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό, όταν η τιμή της έντασής του είναι πάνω από 50 mA.

Τριφασικό (4Χ40) και μονοφασικό (2χ40)
 αντιηλεκτροπληξιακά ρελέ τύπου AC.
Ο καλύτερος τρόπος για την αποφυγή του κινδύνου είναι η εγκατάσταση ενός τουλάχιστον αντιηλεκτροπληξιακού ρελέ στην είσοδο της εκάστοτε ηλεκτρικής εγκατάστασης.

Ο Διακόπτης Διαρροής Έντασης (Δ.Δ.Ε. στα 30mA) ή ηλεκτρονόμος ασφαλείας, ή απλά ρελέ όπως λέγεται στην καθομιλουμένη, εγκαθιστάτε στον γενικό πίνακα μιας οικίας, πριν από οποιαδήποτε κατανάλωση, μερική ασφάλεια, αμέσως μετά από τον γενικό διακόπτη ή την γενική ασφάλεια.

Στην χώρα μας η ύπαρξή του είναι υποχρεωτική εδώ και χρόνια με προεδρικό διάταγμα.

Η λειτουργία του αντιηλεκτροπληξιακού ρελέ βασίζεται στον λεγόμενο διαφορικό μετασχηματιστή.
Το μαγνητικό πεδίο που δημιουργείτε στον διαφορικό μετασχηματιστή από τον κάθε αγωγό της παροχής, τρεις φάσης και ουδέτερος για τριφασική παροχή ή μια φάση και ουδέτερος για μονοφασική παροχή, είναι μηδενικό αν δεν υπάρχει διαρροή στην εγκατάσταση. Αν υπάρχει διαρροή ρεύματος πάνω από 30 χιλιοστά του αμπέρ (30mA) τότε ενεργοποιείται ο μηχανισμός του ρελέ, στην ουσία ένας ηλεκτρομαγνήτης, από το μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται σε αυτόν, κόβοντας το ρεύμα σε όλα τα στοιχεία που ακολουθούν το ρελέ, δηλαδή σε όλη την ηλεκτρική εγκατάσταση, σε χρόνο μικρότερο από 30 χιλιοστά του δευτερολέπτου.

Οι κατασκευαστές των αντιηλεκτροπληξιακών ρελέ τα φτιάχνουν με κάπως μεγαλύτερη ευαισθησία, δηλαδή με μικρότερη τιμή ενεργοποίησης από τα 30 mA, τιμή που ο νόμος αναφέρει, για να είναι απόλυτα βέβαιοι για την έγκαιρη ενεργοποίησή τους μιας και πρόκειται για λεπτή, εσωτερικά, κατασκευή.

Όλα τα ρελέ αυτού του τύπου έχουν επάνω τους ένα κουμπί, μπουτόν test, για τον έλεγχο της καλής λειτουργίας τους, το οποίο πρέπει να πατιέται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και οπωσδήποτε τουλάχιστον μια φορά το εξάμηνο.

Τα αντιηλεκτροπληξιακά ρελέ κατασκευάζονται για καταναλώσεις μέχρι 25Α, 40Α, 63Α, 80Α, 100Α.
 π.χ.το αντιηλεκτροπληξιακό "4 επί 40 αμπέρ" είναι για τριφασική κατανάλωση μέχρι 40 αμπέρ ανά φάση. Το ρελέ "2 επί 25 αμπέρ" είναι για μονοφασική κατανάλωση μέχρι 25 αμπέρ.

Υπάρχουν διατάξεις ελέγχου διαρροής και για περισσότερα αμπέρ, για μεγάλες καταναλώσεις, που αποτελούνται από δυο στοιχεία, έναν ελεγκτή και έναν μετασχηματιστής εντάσεως.

Εκτός από την ηλεκτροπληξία, τα ρελέ αυτά προστατευτούν και από πυρκαϊά, γιατί "βλέπουν" το ρεύμα που μπορεί να "διαφεύγει" λόγω κακής μόνωσης προς την γη, κάτι που μπορεί να αυξήσει τοπικά την θερμοκρασία σε επίπεδα πυρκαϊάς.


Στην αγορά κυκλοφορούν και ρελέ διαρροής έντασης με ευαισθησία στα 300 mA, δηλαδή πέφτουν σε  περίπτωση διαρροής πάνω από 300mA.
 Eξωτερικά, στις διαστάσεις και στα χρώματα είναι ίδια με αυτά των 30mA. ΠΡΟΣΟΧΗ αυτά δεν είναι κατά της ηλεκτροπληξίας και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως αντιηλεκτροπληξιακά



Για τα ελληνικά δεδομένα η ορθή σειρά σύνδεσης των παραπάνω οργάνων είναι :


Πρώτος στη σειρά συνδέεται ο γενικός διακόπτης. Μετά το γενικό διακόπτη τοποθετούμε και συνδέουμε τις γενικές ασφάλειες.

 Αυτή η σειρά δεν ισχύει στη Γερμανία όπου οι γενικές ασφάλειες προηγούνται του γενικού διακόπτη. Αυτή η διαφορά πολλές φορές έχει προκαλέσει σύγχυση και διαφωνίες στον ελληνικό χώρο απ΄ αυτούς που σπούδασαν ή εργάστηκαν στην Γερμανία.

Γι΄ αυτό το λόγο οι γερμανικοί ασφαλειοδιακόπτες που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά έχουν συνδέσει τους διακόπτες με τους κάλυκες και όχι με τις μήτρες των ασφαλειών αφού στη Γερμανία οι διακόπτες έπονται των ασφαλειών.
 Γι΄ αυτό το λόγο ο Έλληνας ηλεκτρολόγος πριν χρησιμοποιήσει το γερμανικό ασφαλειοδιακόπτη, θα πρέπει ν΄ αλλάξει τη συνδεσμολογία του, ώστε ο διακόπτης να συνδέεται με τις μήτρες και όχι με τους κάλυκες των ασφαλειών.

Μετά τις γενικές ασφάλειες συνδέεται ο ηλεκτρονόμος (ρελέ) διαφυγής έντασης (διαφορικής προστασίας). Αυτοί που έχουν αντίθετη άποψη ως προς τη θέση του ρελέ, τους παραπέμπω στο άρθρο 531.2 (παρ. 531.2.1.4 και 531.2.1.5) του νέου κανονισμού (ΕΛΟΤ HD 384) όπου ρητά επιβάλλεται η ασφάλιση του ρελέ που μπορεί να γίνει μόνο με την πρόταξη των ασφαλειών. Άλλωστε θα ήταν αδύνατος ο διαχωρισμός μεγάλης εγκατάστασης σε περισσότερα του ενός ρελέ αν το τοποθετήσουμε πριν από τις γενικές ασφάλειες.

Πέρα απ΄ αυτό, η ασφάλεια του ρελέ πρέπει να είναι για ένταση το πολύ ίση με την ένταση αυτού και όχι με μεγαλύτερη όπως συμβαίνει με τις ασφάλειες των μετρητών της ΔΕΗ οι οποίες πολλές φορές είναι μεγαλύτερες από την γενική ασφάλεια του καταναλωτή.



Σχόλια